Mi 6-7
Przypisy
6,1 - Por. Mi 1,2; Iz 3,13; Oz 4,1.6,3 - Ta wzruszająca skarga znalazła zastosowanie w tak zwanych Improperiach Wielkiego Piątku, by wyrazić uczucia cierpiącego Zbawiciela; była także jedną z biblijnych podstaw ustanowienia nabożeństwa do Najświętszego Serca Jezusa.
6,4 - Por. Lb 12; 1 Sm 12,6.
6,5 - "Balak" - por. Lb 22-24; "Szittim" - ostatni obóz Izraelitów przed przejściem Jordanu (Joz 3,1); "Gilgal" - pierwszy obóz po cudownej przeprawie (Joz 4,20); "zbawcze dzieła", dosł.: "sprawiedliwości", chodzi tu o sprawiedliwość zbawczą Boga (Mi 7,9; Iz 45,21; Iz 46,13; Iz 51,5; Iz 56,1; Ps 36[35],7; Ps 98[97],2 itd.).
6,7 - Na skargę Jahwe przeciw ludowi swemu odpowiada jeden z wiernych (przez co podkreślony jest aspekt osobisty religii), wyrażając gotowość złożenia Bogu w ofierze swego syna pierworodnego. Jest to albo reminiscencja ofiarności Abrahama, albo może rezygnacja z przywileju wykupu pierworodnych od służby w świątyni, którzy prawnie należeli do Boga (Wj 13,2). Ofiary z ludzi były zabronione Prawem (Kpł 18,21; Kpł 20,2).
6,8 - Prz 15,8n; Koh 12,13; Iz 30,15; Am 5,24; Oz 2,21.
6,9 - Inni tłum.: "Słuchajcie, szczepie i ty, który go zebrałeś" lub popr.: "i zgromadzenie miasta".
6,10 - Tłum. przypuszczalne.
6,11 - Por. Am 8,5.
6,14 - Por. Oz 4,10.
6,15 - Por. Pwt 28,30-33.
6,16 - Por. 1 Krl 16,25n; 1 Krl 18,18; 1 Krl 20,42; 1 Krl 21,1-16.
7,1 - Uosobiony Syjon opłakuje całkowity brak sprawiedliwości i prawdy wśród ludzi.
7,1 - LXX: "zbierający źdźbła".
7,2 - Por. Ps 12[11],2; Ps 14[13],1nn; Iz 57,1; Jr 5,1. Prorok wyjaśnia przenośnię z wiersza 1.
7,3 - LXX: "ręce ich są gotowe".
7,6 - Obraz pełen grozy dla społeczności, w której panował system patriarchalny. Zastosowanie tego tekstu zob. Mt 10,35n.
7,8 - Zbiorowe określenie potęg wrogich Izraelowi.
7,10 - Ps 42[41],4.11; Jl 2,17.
7,11 - Bóg zapewnia przez Proroka, że terytorium Izraela będzie powiększone, mury obronne Jerozolimy odbudowane i wielkie mnóstwo ludzi przybędzie do odrodzonego królestwa; zapewne więc oprócz wygnańców Prorok ma na myśli nawrócenie pogan.
7,11 - Bóg zapewnia przez Proroka, że terytorium Izraela będzie powiększone, mury obronne Jerozolimy odbudowane i wielkie mnóstwo ludzi przybędzie do odrodzonego królestwa; zapewne więc oprócz wygnańców Prorok ma na myśli nawrócenie pogan.
7,14 - Por. Mi 4,6 oraz Iz 40,11; Ez 34,11-31; Ps 95[94],7; Mt 18,12nn; Łk 15,3-7; J 10,1-18. Obraz Dobrego Pasterza zastosowany najpierw do Dawida (2 Sm 5,2; 2 Sm 24,17), później do Boga (Oz 4,16; Oz 13,5n), został na wielką skalę rozwinięty u Ezechiela (Ez 34). Sytuacja ludu tutaj opisana przypomina najbardziej położenie Żydów po powrocie z niewoli babilońskiej, skupionych w biednej okolicy Jerozolimy bez dostępu do dawnych obfitych pastwisk i ogrodów.
7,16 - Por. Iz 26,11.
7,18 - Jak gdyby rozwinięcie imienia Proroka (zob. Wstęp).
7,19 - Niektórzy stosują tu drugą osobę: "Ulituj się" itd.